15 Ocak 2021 - Cuma

Bir Altınoluk hizmetidir.

Bu haftaki destekçimiz

Bugün 15 Ocak 2021 - Cuma

Selamunaleykum, hayırlı cumalar.

Tüm dünya, popüler mesajlaşma uygulaması Whatsapp’ın yeni güvenlik güncellemesini konuşuyor.

A Gündem’de bu hafta, küresel sosyal medya şirketlerinin rekabetine derinlemesine bakarken, Türkiye’den ve dünyada öne çıkan gelişmelere odaklanıyoruz.

Herkese iyi haftasonları…

Ayet • Hadis • Nükte

Ayet-i Kerime (Sabır Nimeti)

"Allah’a ve Rasûlü’ne itaat edin. Birbirinizle çekişmeyin; yoksa korkuya kapılırsınız ve kuvvetiniz elden gider. O halde zorluklara sabredin; çünkü Allah sabredenlerle beraberdir."
(Enfal, 46)

Hadis-i Şerif (Müminler Bir Beden Gibidir)

"Müminler birbirlerini sevmede, birbirlerine merhamet etmede ve birbirlerine şefkat göstermede tek bir beden gibidir. O bedenin bir organı acı çektiği zaman, bedenin diğer organları da uykusuz kalıp acı çekerler."
(Müslim, "Birr", 66)

Nükte (Hakikat Nuru)

"Yâ Rabbi! –Gözlerimize bir nur ver ki hakîkati görelim.
–Kulaklarımıza bir nur ver ki hakkın ve hayrın sadâsını duyalım.
–Kalplerimize bir nur ver ki, neye baksak yüce Zât’ını hatırlayalım, Sen’inle beraberliğin huzurunu tadalım…
Amîn!.."
(Osman Nuri Topbaş)

Haberler

Dünya genelinde 2 milyardan fazla kullancıya sahip mesajlaşma uygulaması WhatsApp’ın 4 Ocak 2021’de yayınladığı yeni kullanım koşulları ve gizlilik ilkeleri tüm dünyada yeni bir tartışma başlattı.

WhatsApp yayınladığı ilkelerde, kullanıcının kabul etmesi halinde Facebook şirketleriyle kullanıcı verileri paylaşılabileceğini belirtiyor. Kullanıcılar 8 Şubat’a kadar metni onaylamazsa WhatsApp’ı kullanamayacak.

WhatsApp'ın Facebook'la bilgi paylaşımı 2016'dan beri devam ediyor ancak yeni ilkeler ile bunu reddetme hakkınız elinizden alınıyor. Tüm tartışmaların odağındaki WhatsApp gizlilik ilkeleri güncellemesiyle ilgili geri adım atmadı ve “Kişisel iletişimlerinizi etkilemeyecek” demekle yetindi.

Whatsapp’ın yeni güncellemesi Avrupalı kullanıcıları kapsamıyor. WhatsApp'ın, Birleşik Krallık dahil olmak üzere Avrupa bölgesindeki veri paylaşım uygulamalarında ve güncellenen gizlilik ilkelerinde bir değişiklik yapılmayacak.

Şubat 2014’te 19 milyar dolara Facebook tarafından satın alınan WhatsApp’ın 2021 itibariyle dünya çapında 2 milyardan fazla kullanıcısı bulunuyor. WhatsApp'ın yeni yüklemeleri 2021'in ilk yedi gününde önceki haftaya göre yüzde 15 düştü. Ancak bunun küresel olarak tahmini 10,5 milyon indirmeye tekabül ettiği öğrenildi.

Kullanıcılar yeni mesajlaşma uygulamalarına yönelirken Telegram, uygulamayı kullanan sayısının 500 milyonu geçtiğini duyurdu. Sadece son 72 saatte 25 milyon kullanıcı Telegram'a katıldı. Türkiye'nin yerli mesajlaşma uygulaması BİP, son bir haftada yaklaşık 7 milyon kullanıcı tarafından indirildi.

Söz konusu tartışmaların akabinde, Rekabet Kurulu Facebook ve WhatsApp hakkında resen soruşturma başlattı. Cumhurbaşkanı Erdoğan ile birlikte çok sayıda devlet adamı ve kurumu Whatsapp’ın kullanıcılara sözleşme şartı getirmesinin ardından BİP ve Telegram’a katıldı.

Daha önce Cambridge Analytica skandalının ortaya çıkmasının ardından yargılanan ve “Hata yaptık” itirafında bulunan Facebook kurucusu Mark Zuckerberg, WhatsApp’taki yeni değişiklikle birlikte; telefon rehberine erişerek kişilerin sosyal çevresinin saptanması, alışkanlıklar ile konum bilgisinin diğer uygulamalarla paylaşılması ve kişisel görüntülerle belgelerin işlenip uzun süre saklanmasını hedefliyor.

Apple AppStore üzerinden uygulamaların kullanıcılardan istediği verilerde birçok başlık olduğu dikkati çekiyor. Hangi mesajlaşma uygulaması kullanıcıdan hangi verileri istiyor?

Geçtiğimiz günlerde Başkan Trump'ın seçimlere usulsüzlük karıştığını iddia etmesinin üzerine taraftarı binlerce kişi Kongre Binası'nı basmış; bu baskın yaralanmalarla ve ölümle sonuçlanmıştı.

Trump'ın bu kışkırtmalarının üzerine Twitter, "Trump'ın hesabından paylaştığı son mesajları yakından inceledikten ve bu paylaşımların nasıl tepki aldığına baktıktan sonra, daha çok şiddeti kışkırtma riski taşımasından dolayı, bu hesabı kalıcı olarak askıya aldık." açıklamasında bulunmuştu.

6 Ocak'taki Kongre baskını sonrasında ABD Başkanı Donald Trump'ın 88 milyon takipçili hesabını önce askıya alıp sonra da 9 Ocak'ta kalıcı olarak kapattı. Şu ana kadar Facebook, Instagram, Youtube ve Google gibi bir çok şirket Trump’ın hesabına erişim engeli getirdi.

ABD Başkanı Donald Trump'ın, sosyal medyanın kendisine uyguladığı sansürlerde sık sık gündeme getirdiği, İletişim Uygunluk Yasası'nın 230 numaralı düzenlemesi, özellikle sosyal medya şirketlerine hukuki koruma sağlıyor.

Sosyal medya şirketlerinin Trump’a sansürü sürerken ABD Meclisi’nden de yeni bir karar çıktı. Kongre Binası'na saldırmaya teşvik ettiği için Başkan Trump'ın görevden alınmasına karar veren Meclis, iki yıl içinde ikinci kez Trump'ın görevden alınması kararıyla sonuçlanan (232-197) oylama gerçekleştirmiş oldu. Son sözü ise Senato söyleyecek.

ABD’de ayrıca, hafta içinde Genelkurmay Başkanı ve kuvvet komutanları ortak imzayla bütün birliklere muhtıra yolladı ve anayasaya bağlılıklarını bildirerek darbe niyetlerinin olmadığını açıkladı: ”Biden 20 Ocakta Başkanlığı ve Başkomutanlığı devralacaktır.”

Savunma Sanayii Başkanlığı'ndaki casusluk ve rüşvet şebekesi, MİT ve Emniyet'in ortak operasyonuyla çökertildi. Şebekenin başındaki Yusuf Hakan Özbilgin'in evinde 5 milyon euro bulundu. Operasyonda 6 kişi gözaltına alındı.

Emniyet ve MİT’in savunma sanayii sektöründeki casusluk girişimine yönelik operasyonu gözleri yeniden Türkiye’nin bu alandaki başarılarına çevirdi. Çalışmalar ve başarılar arttıkça yerli ve milli savunma sanayii casusların hedefi haline geldi.

Trakya Üniversitesi mezunu Malloum Yoboide Djeraki, ülkesi Çad'da cumhurbaşkanlığına aday oldu. 2000 yılında Edirne Meslek Yüksekokulu Gümrük İşletme bölümünden mezun olan Djeraki, Çad'da nisan ayında yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimleri için adaylığını açıkladı. Demokratik ve Sosyalist Değişim Partisi'nin (PDSA) kurulmasına liderlik eden ve genel başkanı olarak görevini sürdüren Djeraki, 2016 yılında yapılan seçimlerde de partisinin cumhurbaşkanı adayıydı.

Sosyal medya platformu Twitter, 2020 yılının ilk 6 ayına ait ‘şeffaflık raporunu’ açıkladı. Rapora göre, Türkiye dünyada Twitter'dan bilgi talep edilen hesap sayısı bakımından sekizinci konumda bulunuyor.

2012'den bu yana Twitter'dan en fazla bilgi talep eden ülke Amerika Birleşik Devletleri oldu. Türkiye bu kategoride dünyada ABD, Hindistan, Fransa, Japonya, Güney Kore, Almanya ve İngiltere'nin ardından sekizinci sırada yer aldı. Türkiye, içerik silme talebinde ise raporun yayınlandığı 2012'den bu yana ilk kez ilk üç içinde yer almadı.

İngiltere’nin Türkiye Büyükelçisi Dominick Chilcott, “İngiltere Türk İHA/SİHA’sı almak için Türkiye ile görüştü mü?” sorusuna “Evet oldu. Ne olduğunu anlama aşamasında gerçekleşti bu görüşme” cevabını verdi. Chilcott, İngiltere Savunma Bakanının Türk İHA’ları için kullandığı “oyun değiştirici” ifadesine ilişkin ise “Sayın bakanın açıklamaları ne kadar etkilendiğinin göstergesi. Gördüklerinden baya etkilenmiş” dedi.

[Küresel Salgın]

Dünya Sağlık Örgütü’nün son verilerine göre;
Dünya genelinde;
• Vaka sayısı 92 milyonu geçti,
• Ölüm sayısı 2 milyona yaklaştı.
Türkiye’de ise;
• Vaka sayısı 2 milyon 355 bini geçti,
• Ölüm sayısı 23 bini geçti.

Koronavirüs aşısı için aşı randevu sistemi açıldı. Cep telefonları ve bilgisayarlardan MHRS ve e-Devlet sistemlerine girerek aşı randevusu alınabilecek. Aşı randevusu alacak olanların risk grubunda olmaları gerekiyor.

Sağlık Bakanlığı https://covid19asi.saglik.gov.tr/ adresinde aşı olacak öncelikli meslek gruplarının sıralı listesini paylaştı. 1. aşamada sağlık kurumlarında çalışanlar ve eczane çalışanları ile, yaşlı, engelli, koruma, evleri gibi yerlerde kalan ve çalışanlar aşılanacakken, 2. aşamada; güvenlik odaklı kritik görevdeki kurum çalışanları, eğitim sektörü, gıda sektörü ve taşımacılıkta çalışanlar aşılanacaklar.

Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Sait Gönen: “Türkiye aşılama konusunda dünyanın en iyi sistemine sahip ülkelerden biri. Tüm nüfusun aşılanmasını Avrupa ülkelerinden önce bitirebiliriz"

Bilim Kurulu üyesi Prof. Dr. Mustafa Necmi İlhan: “Sokak kısıtlamalarının etkisinin çok güçlü olduğunu gözlemledik. Hasta sayısı yaklaşık 1 aylık süreçte 7 binden 1500 civarına düştü. Kısıtlamalar, 15 Şubat sonrası kaldırılabilir.”

Türkiye'de Çin aşısının FAZ-3 çalışmaları kapsamında aşılanan 10 bin kişiden sadece 34'ü koronavirüse yakalandı. 10 bin kişiden sadece 34'ü koronavirüse yakalandı.

Kültür • Sanat

Anadolu Selçuklu Devleti'nin kurucusu Kutalmışoğlu Süleyman Şah'ın oğlu ve ikinci Anadolu Selçuklu sultanı 1. Kılıçarslan'ın Diyarbakır Silvan'daki kayıp mezarı, Dicle Üniversitesi'nin çalışmaları sonucu tespit edildi. Silvan merkezindeki Orta Çeşme Parkı'ndaki türbedeki iki mezarın, Kılıçarslan ve kızı Saide Hanım'a ait olduğu belirlendi.

Üsküdar sahilinde bugünlerde hummalı bir tarih ve kültür cinayeti var: Büyükşehir Belediyesi, Mimar Sinan’ın en zarif eserlerinden ve İstanbul’un en şık yalı-camilerinden olan 440 senelik Şemsipaşa’nın önündeki Sinan’ın yaptığı orijinal rıhtıma beton döktü!

İslamiyet'in bölgedeki hakimiyetini güçlendirmesi, yeryüzünün ilk mabedi Kabe'nin tevhidin merkezi ve emniyet yurdu haline geri dönmüş olması açısından büyük önem taşıyan Mekke'nin fethinin üzerinden 1391 yıl geçti.

Gönüllerin fethedildiği “şehirlerin anası” Mekke nasıl fethedildi?

[Altınoluk’tan] Ali Rıza Temel yazdı: “Ramazan ve Fetih”

Devlet Arşivleri Başkanlığının dijitalleşme uygulamaları sayesinde bugüne kadar 550 bini aşkın kişi internet üzerinden 6,5 milyon belgeyi inceledi. Tarihi belgelere en çok ilgi ise yüzde 31 oranda lise, lisans, yüksek lisans ve doktora öğrencilerinden geldi. Öğrencileri, aralarında öğretmen, hakim, savcı ve doktorların da yer aldığı kamu görevlileri ile akademisyenler ve serbest meslek sahipleri takip etti.

Teknoloji

Liseli gençlerin cep telefonu kullanma alışkanlıklarıyla ilgili yapılan araştırma ilginç sonuçlar ortaya çıkardı. Her hanede ortalama 4 telefonun bulunduğu tespit edilirken, hanelerin asgari ücret ve biraz üzeri gelire sahip olmasına rağmen lise çağındaki çocukların en pahalı cihazları kullandığı belirtildi.

Sabit veya mobil telefon, internet ve kablo TV hizmetleriyle ilgili e-Devlet Kapısı üzerinden sunulan iptal başvurusundan bugüne kadar 115 bin 286 abone yararlandı.

Uber'in sosyal medya hesabından yapılan açıklamada, Türkiye'de erişim engelinin kaldırıldığı bildirildi. Uber, sarı taksilere aracılık hizmeti verebilecek ancak özel araçlara bu hizmeti veremeyecek.

Elektrikli scooter girişimi olarak yola başlayan Martı, çok yakında elektrikli araçlarla İstanbul sokaklarında hizmet vermeye başlayacak.

Aile • Sağlık

2020'de en çok tercih edilen isimler belli oldu: Türkiye'de geçen yıl dünyaya gelen bebekler için erkeklerde “Yusuf”, kızlarda ise “Zeynep” en çok tercih edilen isimler arasında ilk sırada yer aldı. Bu isimleri Miraç ve Eymen ile, Elif ve Defne isimleri takip etti.

Uzmanlar, aşırı doz D vitamini kullanımına karşı uyardı: “Salgın sürecinde bağışıklığı güçlü tutmak adına vitaminlerin, özellikle D vitamini ile gıda takviyelerinin kontrolsüzce kullanılması olumsuz sonuçlar doğurabilir.”

[Altınoluk’tan] Dr. Fırat Erdoğan yazdı: “Gluten Keçisi” “Buğday, arpa, çavdar bir yana glutenin katkı maddesi olarak katıldığı her şey bu savaşı tetikleyebiliyor. Glutensiz etiketi ile satılan mesela yulaf bazlı ürünlerde genellikle aynı tesislerde üretildiği için ister istemez bunlara da gluten bulaşabiliyor.”

Koronavirüs salgını tedbirleri kapsamında uzaktan eğitim süreci nedeniyle evde kalan çocuklar uzun süre bilgisayar ekranına maruz kaldı. Son dönemde baş ağrısı şikâyeti ile çocuk nöroloji polikliniklerine başvuran çocuk sayılarında gözle görülür bir artış izlendiğini açıklayan uzmanlar: “Migren sanılanın aksine ileri yaş hastalığı değil. Ailelere çocuklarının zorunlu haller dışında ekran karşısında kalma süresini mümkün olduğunca kısıtlamalarını öneriyoruz.”

Gönüllü Haberler

Aziz Mahmud Hüdayi Vakfı, Afrika’daki çalışmalarını sürdürüyor. Son olarak 140 hisse kurbanı; eğitim ve insani yardım faaliyetinde bulunulan Senegal’de ihtiyaç sahiplerine ve Kur’an talebelerine dağıtıldı.

Hüdayi Sosyal Girişimcilik Akademisi ön kayıtları başladı! Üç ay sürecek ve kendi yeteneklerinizi keşfetme imkanı sunan girişimcilik eğitimi ön kayıt için tıklayınız.

Türkiye Diyanet Vakfı, Diyanet İşleri Başkanlığı ile birlikte yürüttüğü “Hediyem Kur’an Olsun” projesi kapsamında 2015 yılından bu yana, Türkiye dahil 80 ülkede 977 bin 101 adet Kur’an-ı Kerim hediye etti.

Derin Okuma

[Röportaj] Avustralyalı sosyolog Anthony Elliott: “Yapay zekâ ekonomik, kültürel ve politik şartların tümünü yıkacak bir tsunamidir. Yapay zekânın küresel siyasi sonuçlarının iki yönlü olduğunu kabul etmemiz gerekiyor. Otonom sistemlere ve çevreye adaptasyona dayalı yeni teknolojilerin nasıl sonuçlanacağını önceden belirlemenin kolay bir yolu yoktur. Yoksulluğu, hastalıkları ve savaşı büyük ölçüde azaltma potansiyeline sahip bazı çarpıcı fırsatları olduğu kesin. Ancak riskler de çok büyük ve bu, dijitalleşmeye dayalı silahlanma yarışından, ölümcül otonom silah sistemlerinin geliştirilmesinden ve diğer temel tehditlerden açıkça anlaşılabilir.”

[Mahremiyetin Sonu Mu?] Sosyal medyada herkes hem her şeyi bilmek istiyor hem de herkesin her şeyi bilmesini. Ultrason görüntüsünden başlayarak çocuklarınızın hayatını başkalarının gözü önünde arşivlediğinizin farkında mısınız?

[Söyleşi] Savaş Ş. Barkçin: “Sanat muhataba esirdir. Karşısındakine kendini beğendirmek ister. Nitekim estetik kavramının eski Yunancadaki temeli “estetios”, hissetmek demektir. Yani bir his oluşturduğunuzda sanat gerçekleşmiş demektir. Dolayısıyla sanat sürekli piyasayı kollamak zorunda, sürekli kendi dışındaki birtakım odaklara bir şeyler sunmak zorundadır. Bu da samimiyeti zedeleyen bir şeydir.”

“Çocuğunuzun okul başarısı düştüyse, uyku düzeni bozulduysa, önündeki ekranın görünmesine izin vermiyorsa siber zorbalıktan şüphe edebilirsiniz. Pandemi nedeniyle okula gidemeyen, zamanının çoğunu bilgisayar ve cep telefonlarında geçiren çocuklar için en büyük tehlike siber zorbalık. Ancak birçok çocuk, internet kullanımı engellenir diye yaşadığı bu sorunu ailesine dahi anlatmıyor.”

Haftanın Fotoğrafı

Tüm dünyada koronavirüse karşı aşılamalar sürerken Türkiye de kervana katıldı. İlk aşıyı Sağlık Bakanı Fahrettin Koca olurken, Cumhurbaşkanı Erdoğan "Bu ana kadar 254 bin sağlık çalışanımızı aşıladık. Ben de onlara katılıyorum" diyerek aşı oldu.

Dua

Bir Saniye...